SUKCESY I PORAŻKI DZIECKA W SZKOLE MAJĄ WPŁYW NA CAŁĄ RODZINĘ.

Smutny jest fakt, że tylko 3,3% ankietowanych wskazało, że w szkole rozwijają swoje  poczucie własnej wartości, które wydaje się jedną z podstawowych cech związanych z sukcesem, ale co ważniejsze, jest jednym z najważniejszych komponentów rezyliencji i poczucia szczęścia w życiu.

Kształtowanie charakteru i umiejętności miękkich wymagają celowego, ciągłego i świadomego ich doskonalenia.

Nie dzieje się to w szkole.

Nie ma zajęć, które poruszałyby tą tematykę, ale nawet przy olbrzymich chęciach i zaangażowaniu całego grona pedagogicznego, którego nie brakuje w szkołach, trudno jest o celowe i systematyczne ich kształcenie ze względu na brak kompetencji (wiedzy i umiejętności) w ich rozwijaniu wśród nauczycieli.

DRUGI CZYNNIK SUKCESU – UMIEJĘTNOŚĆ AKTYWNEGO UCZENIA SIĘ

Znajomość technik pamięciowych, Mind Map, systemów powtórkowych, czy roli przerwy w nauce są nieodzowne w szkole, bo dzięki nim skuteczność uczenia się może wzrosnąć nawet o 70% .

Dzieje się to nie tylko dlatego, że dzieci biegle posługujące się tymi narzędziami mają rozgimnastykowaną pamięć ale przede wszystkim dlatego, że dzięki temu mogą czuć się bardziej kompetentne, a to ma ogromny wpływ na większą motywację. 

Często uważa się, że niechęć dziecka do uczenia się związana jest z właśnie z brakiem motywacji czy wręcz z lenistwem.

Jednak najnowsze odkrycia neuronaukowców wykazują, że może mieć to związek z tym, czy dziecko czuje się kompetentne w tym co robi w szkole, a za nielubienie odrabiania zadań domowych może być odpowiedzialny sam mózg!

Kompetencja to umiejętność robienia czegoś dobrze.

Mózg każdego człowieka jest tak skonstruowany, że trafnie potrafi ocenić umiejętności i zdolności.

To dzięki tej właściwości naszego mózgu podejmujemy decyzje dotyczące tego, co możemy a czego nie możemy zrobić. Jest to związane z gęstością tkanki szarej w prawej brzuszno-przyśrodkowej korze przedczołowej.  

Kompetencja jest tak ważna dla mózgu, że dziecko, które nie potrafi opanować minimalnego poziomu sprawności w tym co robi, przeżywa zadania, które przed nim stoją, jako stresujące i nieprzyjemne, a źródłem tych emocji jest sam… mózg.

Robienie czegoś, w czym nie czujemy się kompetentni, wymaga znacznie większego wysiłku, a to z kolei wpływa na pewne rejony mózgu (przedni zakręt obręczy i grzbietowe prążkowie), które automatycznie oceniają ile pracy będzie wymagało zadanie (na przykład nauka do sprawdzianu) i rozstrzygają, czy to nam się opłaca robić.

Mózgi są tak bardzo wrażliwe na marnotrawstwo wysiłku, że aktywnie próbują mu zapobiegać, zmieniając nasze myślenie o zadaniu.

Mózg tak bardzo nie lubi, kiedy wkładany jest wysiłek w coś co nie przynosi spodziewanych rezultatów, że w budzi negatywne uczucia, do tego co mamy do zrobienia! 

Jeżeli dziecko nie chce się uczyć (co często brane jest za objaw problemów z koncentracją), nie lubi czytać, stresuje się na matematyce, może to oznaczać, że nie czuje się kompetentne (nie posiada wysokich umiejętności) i jego własny mózg zniechęca je do uczenia się tego, z czym ma problemy, bo ocenia, że wiąże się to ze zbyt dużym wysiłkiem. 

Działa to również w drugą stronę – dzieci kompetentne, to znaczy potrafiące szybko zapamiętywać, sprawnie czytać, dobrze rozumować i myśleć matematycznie, mniej wysiłku wkładają w osiąganie sukcesów, dlatego najczęściej lubią się uczyć, przeżywają pozytywne emocje z tym związane i w efekcie czują się szczęśliwsze w szkole.

Jednak aktywne uczenie się to nie tylko znajomość wyżej wymienionych technik. Jest to przede wszystkim rozumienie wpływu nowych informacji na bieżącą wiedzę i umiejętności, rozwiązywanie problemów oraz podejmowanie decyzji. 

TRZECI CZYNNIK SUKCESU – SPRAWNE CZYTANIE Z WYSOKIM ROZUMIENIEM 

Nawet dzieci bardzo inteligentne, jeżeli mają problem z czytaniem doświadczają trudności z nauką w szkole. Przeżywają większy stres, frustrują się, bo nie mogą w pełni eksponować swoich zdolności poznawczych i wydają się gorszymi uczniami niż w rzeczywistości są. 

W świetle badań nad mózgiem wynika, że umiejętność sprawnego czytania bardzo mocno rozwija zdolności i możliwości dzieci w wielu obszarach.

To, że dziecko sprawnie czyta przyczynia się do:

1. Rozwoju umiejętności aktywnego uczenia się. 

Naukowcy to ludzie, którzy opanowali aktywne uczenie się na mistrzowskim poziomie i są to ludzie czytający. Czytają dużo, a pisząc i publikując własne teksty umieszczają przypisy do literatury i tekstów, które sami przeczytali a nie do filmów na Youtube czy Netflix. Umiejętność czytania, mimo powstania nowych źródeł informacji, nadal jest najważniejsza dla jakości odbioru i przetwarzania informacji. Umiejętność aktywnego uczenia się jest uważana za kluczowy czynnik sukcesu dziecka w dynamicznie zmieniającym się świecie.

2. Rozwoju możliwości poznawczych. 

Ogólne spostrzeżenie jest takie, że najczęściej uczniowie, którzy osiągają największe sukcesy w szkole związane z nauką, najlepiej czytają. Wcześniej uważano, że dzieci sprawnie czytają bo są zdolne. Dziś uważa się, że te dzieci są zdolne, bo sprawnie czytają.

3. Zwiększenia szybkości i jakości myślenia. 

Czytanie z definicji jest to proces myślowy, uruchomiony symbolami (tekstem) znajdującymi się na zadrukowanej kartce, który może przyczynić się do zmiany myślenia i zachowania.  Szybsze czytanie wymusza szybsze myślenie. Jeżeli dziecko czyta biegle, jest to oznaka jakości i szybkości procesów myślowych, które zachodzą w jego umyśle.

4. Zwiększenia liczby przeczytanych książek. 

Zazwyczaj osoby, które sprawnie czytają, czytają dużo, a to wpływa na jakość tzw. wsadu sensorycznego w ich mózgach, a jakość wspomnianego sensorycznego wsadu, jak wynika z badań Lisy Feldman-Barrett,  bezpośrednio przekłada się nie tylko na inteligencję ale również na jakość przeżywanych emocji, uczuć oraz prezentowanych zachowań.

To właśnie z lepiej rozwiniętym aparatem pojęciowym badaczka utożsamia całościowo lepsze funkcjonowanie poznawczo-emocjonalne dzieci wykształconych rodziców.

Badania dowodzą, że dziecko wychowywane w otoczeniu osób z wyższym wykształceniem usłyszą 4 000 000 więcej słów tylko do 3 roku życia.

5. Rozwoju w obszarze STEM 

STEM (z ang. TRZON) to akronim, który powstał od pierwszych liter słów: science (nauka),  technology (technologia), engineering (inżynieria) i mathematics (matematyka). 

Dziś wielu ekspertów wskazuje na konieczność kształcenia u dzieci umiejętności w szeroko pojętych kategoriach z obszaru STEM. 

Z badań przeprowadzonych przez infoShare Academy wynika, że w najbliższym czasie na całym świecie będzie brakowało około miliona osób z wykształceniem z tego obszaru. 

W zawodach, które bazują na umiejętnościach STEM, zatrudnienie (tylko w USA) w ciągu ostatniej dekady wzrosło o 24,4% w stosunku do innych branż, w których wzrost ten sięgnął ok. 4%.

Badania dowodzą, że czytanie książek wpływa również na kształtowanie się charakteru a nawet na rozwój umiejętności miękkich, gdyż np. znacząco rozwija zdolność np. do empatyzacji i wyobraźnię. 

Dlatego badacze zaliczają sprawne, szybkie czytanie do jednych z kluczowych czynników rozwijających zdolności (nie tylko dzieci). 

CZWARTY CZYNNIK SUKCESU – NEURODIETA

Ważnym czynnikiem podnoszącym jakość działania mózgu jest odpowiednia dla niego dieta. Poprzez odpowiednio zbilansowane żywienie i dobór niektórych (szczególnych) produktów możemy stymulować nasz MÓZG i sprawić, aby pracował na najwyższych obrotach, a co za tym idzie, aby dziecko mogło czuć się jak „superheroes” w szkole.